İstanbul Bienali, 1987 yılından bu yana düzenlenen köklü bir sanat etkinliğidir. Bu yıl 18.’si
gerçekleştirilen bienalin teması “3 Ayaklı Kedi” olarak belirlendi. Bienalin ilk ayağı, 20 Eylül – 23
Kasım tarihleri arasında İstanbul’un Beyoğlu–Karaköy hattında sanatseverlerle buluştu.
30 ülkeden 47 sanatçının katılımıyla gerçekleşen bienal, “kendini koruma” ve “gelecek”
kavramları etrafında şekillendi. Sergilerin yanı sıra performanslar ve film gösterimlerinden
oluşan zengin bir kamusal program da bienale eşlik ederek kente canlı bir sanat atmosferi
sundu.
Bienal kapsamındaki sergiler; Elhamra Han, Eski Fransız Yetimhanesi Bahçesi, Meclis-i Mebusan
35, Külah Fabrikası, Zihni Han, Galeri 77, Muradiye Han ve Galata Rum Okulu gibi kentin önemli
kültür mekânlarında gerçekleştirildi.
Bienal mekânlarını bu yıl iki kez ziyaret etme fırsatım oldu. Sanata ilk bakışta resim, müzik,
tiyatro gibi klasik disiplinlerle yaklaşsak da, 17. ve 18. Bienal tecrübelerim, bunun çok daha geniş
ve derin bir dünya olduğunu gösterdi. Bienallerde karşımıza çıkan her obje bir hikâye taşıyor;
hikâyesi olan her şeyin de bir ruhu olduğuna inanıyorum. Bu nedenle her yıl bienali büyük bir
heyecanla bekliyorum.
17. Bienal’in konusu ağırlıklı olarak çevreydi; insanın çevreye verdiği tahribat güçlü bir şekilde
işlenmişti. O bienalde gördüğüm eserler, kendi işlerimde içerik üretme konusunda bana büyük
ilham verdi. Ancak bu yılki bienalden anladığım kadarıyla artık derdimiz çok daha büyük:
Gelecek. Geleceğe dair olasılıklar, her birimiz için önemli ve belirsiz bir bilinmezlik olarak
karşımızda duruyor.
O dönem Eskişehir Ticaret Odası’nda kendi meslek grubumda meclis üyesi olarak seçilmiştim.
Bu vesileyle meslektaşlarımızı, ajanslarda ve şirketlerde çalışan grafik sanatçılarını bir otobüs
organizasyonu eşliğinde İstanbul Bienali’ne götürmüştük. Eserleri hep birlikte gezdiğimiz bu
gezi, şehrimizde düzenlenen ilk toplu bienal ziyareti olması açısından benim için ayrı bir anı
niteliği taşıyor. Bunu da bu vesileyle paylaşmak istedim.
Bu yılki bienalde konular ilk bakışta dağınık görünse de, benim için ortak tema “ayakta kalma
sanatı”ydı. Küratör her ne kadar bienali üç ayaklı bir yapı olarak kurgulamış olsa da, eserlerde
yaşam mücadelesi, tutunma çabası ve hayatların içindeki eksiklik duygusu belirgin bir şekilde
hissediliyordu. İnsanlığın geçmişten bugüne süregelen var olma çabası… Savaşlar, açlık,
soykırımlar, ekonomik zorluklar ve hayata tutunmak için verilen bitmek bilmez mücadele.
Bienaldeki eserler tam da bu gerçekliklerin etrafında şekillenmişti. Sanat, hayatın tam içinde yer
alıyor; hayattan besleniyor ve bize farklı pencerelerden yeniden izletiyor. Dünyada milyarlarca
insan var; her birinin derdi, hikâyesi, mücadelesi bambaşka. Teknolojinin baş döndürücü hızla
ilerlediği, dünyanın adeta koşar adım değiştiği bu dönemde bu eserleri inceleme şansı bulmak
benim için çok değerliydi.
Her bir iş, kendi içinde derin bir anlatıya sahipti. Ancak tümüne birlikte baktığımızda, 47
sanatçının ortak bakışının tek bir cümlede buluştuğunu söyleyebilirim: Ayakta kalma sanatı.
